Ontmoet collega's
Petra Verhage over de dynamiek van groepsbehandelingen
Praktijkopleider, GZ-psycholoog en psychotherapeut Petra Verhage bedient samen met haar kleine team een diverse doelgroep op de poli van Youz in Enschede. Bij - in ieder geval - jongeren is zij groot voorstander van groepsbehandelingen ten opzichte van individuele therapie. "Door jongeren van ongeveer dezelfde leeftijd samen te laten werken aan hun problemen, zie je herkenning en opluchting. Daarnaast krijg je soms een spontane en ontwapenende dynamiek, die bijdraagt aan individuele processen. Voorwaarde is wel dat men zich veilig voelt".
De collega’s van de poli Enschede werken nauw samen met die van de poli in Goor. Waar men zich op de poli in Goor vooral richt op hechting tussen moeder en kind (0-6 IMH) en het opsporen van signalen, worden hun ouders vaak doorverwezen naar Verhage en haar collega’s voor een individuele behandeling. Door middel van deze samenwerking zijn ze in staat een heel gezin te begeleiden. Naast volwassenen behandelt Verhage jongeren en jongvolwassenen vanaf 15 jaar. “We hebben de samenwerking opgezocht met de universiteit, het hbo en mbo bij ons in de buurt. Het is fijn dat deze scholen ons weten te vinden, wanneer hun leerlingen in de knoop zitten. Studenten en scholieren komen bij ons vooral voor hulp rondom zelfbeeldproblematiek, overgevoelig zijn voor meningen van anderen en angsten, zoals faalangst. Ook hebben wij een specialist die jongeren met hun autisme leert omgaan.”
De kracht van Peer Juice
Verhage verzorgt naast de individuele behandelingen van deze jongeren ook twee groepsbehandelingen. Over het laatste is ze erg enthousiast. “Samen met onze beeldende therapeut ben ik nagegaan waar de behoeften liggen van onze doelgroepen en hebben we daar een programma voor samengesteld. Onder de naam Peer Juice krijgen jongeren in groepsverband een behandeling die bestaat uit sessies van ongeveer anderhalf uur. De focus ligt op schematherapie en cognitieve gedragstherapie in combinatie met beeldende therapie. Die combinatie werkt in een groep heel effectief.
“De kracht van zo’n groep is dat mensen veel van elkaar leren. Vooral jongvolwassenen vinden zoveel herkenning bij elkaar. Ik vind de uitwisselingen die je dan ziet mooi, maar ook hoe ze elkaar advies geven. Ik denk bijvoorbeeld aan een beeldende opdracht waarin we een stuk schematherapie hebben verwerkt, die we ze onlangs hebben gegeven. We hebben de groep een tekening laten maken waarin ze hun “kwetsbare kind” en hun “persoon in het heden” lieten zien. Aan de hand daarvan lieten we ze vertellen hoe het kwetsbare kind zou omgaan met een actuele vervelende situatie en hoe de persoon in het heden dat zou doen.
Rollenspel bij de bakker
Eén van de situaties die in de groep werd uitgelicht was een bang gevoel van een van de groepsleden. “Zij beschreef een situatie dat ze op zaterdagochtend naar de markt ging en dat ze bang was dat ze geen nee kon zeggen tegen een verkoper bij een kraampje die haar dingen wilde verkopen. We hebben toen in een rollenspel geoefend; in dat rollenspel naam een van de cliënten de rol op van verkoper en de andere cliënt moest oefenen met nee zeggen. Dit ging zó spontaan en was zó’n leerzaam moment. Iets wat je van tevoren als zorgprofessional ook nooit in deze mate kunt regisseren. Het normaliserende effect is dan op z’n grootst. Het gevoel van: hee, dit is helemaal niet gek en ik ervaar dat ook. Je ziet in zo’n groep een ontwapenende dynamiek ontstaan.”
Positieve gevoelens versterkt
Op de vraag in hoeverre eventuele negatieve gevoelens worden versterkt door een groep zegt Verhage dat daar geen sprake van is. “De groepen die wij behandelen bestaan uit jongeren die in principe geen ernstige persoonlijkheidsstoornissen of problematiek hebben, dus dat eventuele risico is bij ons eigenlijk niet aanwezig. Daarnaast gelden er voor groepstherapieën duidelijk afspraken. Er wordt geen contact gezocht met elkaar buiten de bijeenkomsten en men zoekt elkaar niet op via social media. De jongeren hebben veel aan elkaars ervaringen en de adviezen die ze elkaar even zijn heel waardevol. Ik zie eerder een versterking van positieve gevoelens dan negatieve gevoelens.” Binnen Youz zijn er ook groepsverbanden waar jongeren met zwaardere problematiek te vinden zijn. Een voorbeeld van zo’n groepsdynamiek lees je in het verhaal waar collega Annemieke van Marion vertelt over het reilen en zeilen in de Fjord.
Petra Verhage
Petra Verhage is meer dan 25 jaar werkzaam als zorgprofessional en meer dan 15 jaar als GZ-psycholoog. Zij geeft onder andere cognitieve gedragstherapie en systeemtherapie aan jongeren en (jong)volwassenen. Sinds enkele jaren werkt zij binnen haar vakgebied én als praktijkbegeleider bij Youz op de poli in Enschede, waar in nauwe samenwerking met de poli Goor een brede doelgroep wordt bediend. De poliklinieken bieden passende individuele en/of groepsbehandelingen voor zwangere vrouwen, (zeer) jonge kinderen in de leeftijd van 0-6 jaar, jongeren in de transitieleeftijd van 16 t/m 25 jaar, waarbij er indien nodig ook aandacht is voor het hele gezin, en volwassenen. Daarnaast zijn ze gespecialiseerd in behandeling van autisme bij volwassenen.