'Dankzij EMDR leerde ik omgaan met mijn trauma's'
Toen zijn vader in 2009 overleed was het voor Abu* (toen 9), zijn moeder en zijn broertje niet langer veilig in Gambia. Vanwege conflicten in de familiesfeer vluchtte zijn moeder naar Senegal en konden ook Abu en zijn jongere broertje niet anders dan vertrekken uit hun geboorteland. Na lange, onveilige reis en een twee jaar lange verblijfperiode in Italië, kwamen de broers uiteindelijk terecht in Nederland. Eenmaal in ons land kreeg Abu last van herbelevingen door de trauma’s die hij gedurende zijn vlucht had opgedaan.
Via zijn school, het ISK Kennemercollege in Beverwijk, kwam hij in zorg bij team i-psy van Youz in Zaandam. Abu: “Mijn broertje en ik hebben de afgelopen jaren heel veel meegemaakt. We zijn via Senegal, Mali, Burkina Faso en Niger uiteindelijk terechtgekomen in Libie. Die reis was verschrikkelijk: we hebben maandenlang gelopen. Soms konden we een stuk mee liften met een auto of vrachtwagen, maar het merendeel van die reis hebben we te voet afgelegd. In Libië hebben we smokkelaars betaald, die ons uiteindelijk met een rubberbootje naar Lampedusa hebben gevaren. Uiteindelijk hebben we twee jaar in vluchtelingenkampen doorgebracht: drie maanden op Lampedusa en ruim anderhalf jaar op Sicilië.” Italië was echter niet het gewenste eindstation van Abu en zijn broertje. “Op het moment dat we besloten te vluchten wisten we al dat we naar Nederland wilden,” vertelt Abu. “We hadden gehoord dat je daar een mooie toekomst kunt opbouwen.”
Twee geboortedata
Het ‘beloofde land’ bracht Abu echter niet waar hij op had gehoopt. Allereerst was daar zijn nieuwe geboortedatum, die tijdens zijn asielaanvraag in Nederland opeens boven water kwam. Abu: “In Italië bleek er een fout te zijn gemaakt met mijn geboortedatum. Volgens de Italianen was ik geboren op 5 mei 1999, terwijl ik in werkelijkheid geboren ben op 2 december 2001. De IND koos ervoor mijn Italiaanse geboortedatum aan te houden. Ik was dus opeens 2,5 jaar ouder.. Na korte tijd kregen mijn broer en ik een woning toegewezen in Beverwijk. Vanaf dat moment konden we ook naar school en de taal leren. Vanaf het moment dat mijn leven in rustiger vaarwater leek te komen kreeg ik echter last van mijn trauma’s. Niet alleen door ons verleden, maar ook door de slepende asielprocedure in Nederland. De onzekerheid, de herbelevingen.. Het werd me teveel. School trok aan de bel bij i-psy en daar kreeg ik een behandeling aangeboden. Dankzij EMDR en mijn behandelaar leerde ik met mijn trauma’s om te gaan. Dat was niet makkelijk, want ik was sceptisch over de behandeling en had mijn trauma’s diep weggestopt. De behandeling bleek uiteindelijk wel te helpen en stukje bij beetje kreeg ik mijn angstaanvallen onder controle.”
Het lukt Abu en zijn broertje om in Nederland een toekomst op te bouwen. Abu: “Ik kreeg een baan in een sportschool en daarnaast bleek ik talent te hebben voor atletiek. Ik mocht meedoen aan wedstrijden en inmiddels heb ik me gekwalificeerd voor het NK atletiek in maart 2022.”
Of hij daar uiteindelijk bij is, is echter nog maar zeer de vraag. Eind november 2021 kreeg Abu bericht dat zijn asielprocedure is beëindigd. Gambia is een veilig land, volgens de IND, en dus moeten zijn broertje en hij Nederland verlaten. Een klap in zijn gezicht. Abu: “De zaak moet nog voor de rechter komen, maar het ziet er slecht uit. Gambia is misschien een veilig land, maar voor ons is het dat allerminst. Ik heb het er heel moeilijk mee en heb sinds ik dit nieuws kreeg opnieuw last van herbelevingen. Ik had het voor mezelf al helemaal op een rijtje: ik wilde een sportcarrière opbouwen en mezelf inschrijven bij de politieacademie. Het is mijn droom om mensen te helpen, ook omdat ik hier zelf zo goed ben opgevangen. Maar in één klap ben ik terug bij af.”
Over de behandeling van Abu
De behandelaar van Abu, E. Scherpenisse, over zijn behandeling:
“Het i-psy team van Youz werkt op een laagdrempelige manier samen met onderwijsinstellingen waar nieuwkomers de Nederlandse taal leren. De docenten van deze jongeren zijn vaak de eerste die signalen van psychische problemen bij gevluchte jongeren opmerken. Vanuit i-psy zorgen we er dan voor dat de jongeren uitleg krijgen over bijvoorbeeld trauma’s, en dat ze gemotiveerd worden om hulp te vragen. Abu heeft bij ons eerst behandelgesprekken gekregen op school. Daarna is hij gestart met EMDR-therapie bij Youz op kantoor. Abu had veel heftige gebeurtenissen meegemaakt en daarnaast was er veel stress over zijn verblijf in Nederland. Toch heeft hij goed kunnen profiteren van de therapie en kreeg hij minder last van zijn klachten. Als behandelaren zijn wij er van overtuigd dat een traumagerichte behandeling altijd kan helpen, ook als er veel stress in het heden is. Abu is hier een mooi voorbeeld van en we zijn trots op wat hij bereikt heeft.”
*Abu is een gefingeerde naam. Zijn echte naam is bij i-psy Jeugd en Gezin bekend.