Nieuws detail paginakop

Actueel

nieuws-christine-de-groot.jpg
20 maart 2023

Onderzoek naar kenmerken van jongeren met ernstige schoolweigering

De afgelopen jaren zijn de persoonlijkheidskenmerken van jongeren met schoolweigering en ernstig schoolverzuim * die behandeling volgden binnen het schoolfobieprogramma van Youz Haaglanden onderzocht. Gekeken is hoe persoonlijkheidskenmerken van invloed zijn geweest op de behandeling. Dit onderzoek is verricht door Christine de Groot (foto, klinisch psycholoog en psychotherapeut bij Youz) in samenwerking met Albert Boon (onderzoeker binnen Parnassia en Curium LUMC) en David Heyne (universitair docent aan de Leidse universiteit).

De persoonlijkheidskenmerken zijn in kaart gebracht met de MMPI-A vragenlijst. Sociaal introvert zijn en depressieve symptomen komen veel vaker voor bij jongeren met schoolweigering in vergelijking met jongeren die algemeen psychiatrische klachten hebben. Binnen de onderzochte groep komen bepaalde code-types relatief vaak voor. Het gaat dan om het 2-3/2-3 codetype of een 2-0/0-2 MMPI-A code-type. Een codetype is de weergave van twee klinische schalen waar een cliënt de hoogste klinische scores op behaald.

Beide code-types hebben overlappingen in het gedrag als het gaat om passiviteit, vermijding en moeilijkheden in sociaal contact. Direct na de behandeling blijkt dat er meer vooruitgang wordt geboekt bij jongeren met schoolweigering en codetype 2-0/0-2. Eén jaar na behandeling is er geen verschil meer tussen beide groepen jongeren.

Sociale vermijding

Bij jongeren met schoolweigering en codetype 2-0/0-2 lijkt de vermijding met name samen te hangen met de mate van introversie en het tekort aan sociale vaardigheden binnen een groep zoals in een schoolklas. Bij jongeren met schoolweigering en een codetype 2-3/3-2 blijkt de sociale vermijding vooral het gevolg te zijn van angst voor controleverlies en angst voor eigen boosheid of afwijzing. De laatste groep is geneigd negatieve emoties te onderdrukken en is zich minder bewust van eigen negatieve gevoelens. Mogelijk dat hierdoor cognitieve gedragstherapie minder effect heeft.

Meer op maat

Het onderzoek toont aan dat het belangrijk is om de functie van het vermijdingsgedrag bij jongeren met schoolweigering beter te begrijpen. Dit is nodig om te komen tot een meer op maat geboden behandeling waarbij rekening wordt gehouden met persoonlijkheidskenmerken en de functie van het gedrag. Alle jongeren kunnen zo meer baat hebben bij cognitieve gedragstherapie. Uiteindelijk zal een op maat geboden behandeling meer toekomstperspectief bieden op het gebied van sociaal emotionele en maatschappelijke ontwikkeling.

*Schoolweigering is een vorm van schoolverzuim dat ontstaat als een jongere terughoudend is of weigert om naar school te gaan vanwege emotionele stress in de vorm van angst en depressieve klachten wat samenhangt met de schoolgang. Voorheen werd schoolweigering ook wel schoolfobie genoemd.